Czas czytania: 7 minut

Święci Młodziankowie, męczennicy

Indeks treści

Streszczenie

Racconta l’evangelista Matteo che, nato Gesù a Betlemme, alcuni Magi si presentarono dal re Erode per chiedergli dove fosse il bambino – il re dei Giudei – per poterlo adorare.

Erode, temendo di perdere il trono, ne volle sapere di più con l’intenzione di farlo assassinare. Consultò gli scribi e poi chiese ai Magi di cercarlo e di tornare a riferirgli in quale luogo si trovasse.

Ma i Magi, racconta il Vangelo, “avvertiti in sogno di non tornare da Erode, per un’altra strada fecero ritorno al loro Paese”.

A kiedy Herod zorientował się, że Mędrcy naśmiewali się z niego, wpadł we wściekłość i – czytamy ponownie – „wysłał, aby pozabijać wszystkie dzieci, które były w Betlejem i na całym jego terytorium, a które ukończyły dwa lata”.

Mała awangarda

La Chiesa venera questi Innocenti come martiri dai primi secoli, e poiché strappati alla vita poco dopo la venuta al mondo di Cristo, ne fa memoria a ridosso del Natale.

Per volere di Pio V la celebrazione è stata elevata a festa. Prudenzio, poeta vissuto nel IV secolo, nell’inno dell’Epifania del Liber cathemerinòn li definisce “flores martyrum”, fiori dei martiri, “divelti dal persecutore di Gesù Cristo, come tanti teneri germogli”. “I bambini, senza saperlo, muoiono per Cristo, mentre i genitori piangono i martiri che muoiono. Cristo rende suoi testimoni quelli che non parlano ancora”, spiega in un sermone il vescovo San Quodvultdeus.

I kontynuuje: „O przedziwny dar łaski! Jakie zasługi miały te dzieci, aby wygrać w ten sposób? Jeszcze nie mówią, a już wyznają Chrystusa! Nie są jeszcze zdolni stawić czoła walce, bo jeszcze nie ruszają kończynami, a jednak już triumfalnie niosą palmę zwycięstwa.”

Krótko mówiąc, Święci Niewinni są małą awangardą armii męczenników, którzy swoją krwią świadczyli i nadal świadczą o swojej przynależności do Chrystusa, czystych stworzeń, które zapisały się na pierwszej stronie długiej listy chrześcijańskich męczenników.

Niewinne ofiary wczoraj i dziś

Per la tradizione cristiana occidentale l’episodio evangelico dei Santi Innocenti Martiri è un tipico esempio di quanto la sete di potere possa spingere ad atroci delitti. I bambini di Betlemme sono infatti vittime dell’odio spietato di Erode verso chi avrebbe potuto ostacolare i suoi piani di potenza e di dominio.

Su questo tema, e sulla storia dei bambini di Betlemme, nel corso dei secoli sono state realizzate svariate opere d’arte. Nel 2016, proprio nel giorno dei Santi Martiri Innocenti, Papa Francesco ha indirizzato ai vescovi una lettera esortandoli ad “ascoltare il lamento e il pianto di tante madri, di tante famiglie, per la morte dei loro figli, dei loro figli innocenti” che è lo stesso “gemito di dolore delle madri che piangono la morte dei loro figli innocenti di fronte alla tirannia e alla sfrenata brama di potere di Erode”.

„Jęk – napisał Papież – którego wciąż możemy słuchać, który porusza naszą duszę, a którego nie możemy i nie chcemy zignorować ani uciszyć”.

Da queste parole, Francesco fa nascere un invito ai vescovi di tutto il mondo perché proteggano l’innocenza dei piccoli “dai nuovi Erode dei nostri giorni”, che la fagocitano e spezzano “sotto il peso del lavoro clandestino e schiavo, sotto il peso della prostituzione e dello sfruttamento. Innocenza distrutta dalle guerre e dall’emigrazione forzata”.

Jednocześnie Papież polecił także wsłuchanie się w łzy i lamenty Kościoła, który prosi o przebaczenie i „płacze nie tylko w obliczu bólu zadanego swoim najmłodszym dzieciom, ale także dlatego, że zna grzechy niektórych swoich członków” : cierpienie, historia i ból nieletnich, którzy byli wykorzystywani seksualnie przez księży”.

źródło © Wiadomości z Watykanu – Dykasteria ds. Komunikacji

We wszystkich kalendarzach liturgicznych Wschodu i Zachodu jest to święto. W roku liturgicznym, który rozgrywa się zgodnie z chronologiczną narracją wydarzeń ewangelicznych, dzieje śwmasakra niewinnych ha trovato la sua logica collocazione accanto al mistero del Natale.

Święto i kult Świętych Młodzianków, którzy «wyznawali Chrystusa nie słowem, ale śmiercią», przypomina nam, że męczeństwo, zanim stanie się hołdem człowieka złożonym swemu Bogu, jest łaską, darmowym darem Pana.

Rzeczywiście święto Niewiniątek należy obchodzić po Objawieniu Pańskim, gdyż zostało ono spowodowane mimowolnie przez Mędrców, którzy przybyli ze Wschodu, aby oddać cześć Dzieciątku narodzonemu w betlejemskiej stajni.

Kościół czci ten chór dziecięcy jako męczenników („niemowlęta" lub "niewinni„), nieświadome ofiary podejrzliwego i krwiożerczego króla Heroda, w bardzo młodym wieku wyrwane z ramion matki, aby swoją krwią wpisać pierwszą stronę księgi honoru chrześcijańskich męczenników i zasłużyć na wieczną chwałę zgodnie z obietnicą Jezusa: «...kto straci swoje życie z mego powodu, znajdzie je». (Mt 10,39)

Dla nich dzisiejsza liturgia powtarza słowa poety Prudencjusza: „Pozdrowienia, kwiaty męczenników, które u progu poranka bawił się prześladowcą Jezusa, jak wściekły wicher odcina świeżo zakwitłe róże. Byliście pierwszymi ofiarami, delikatnym stadem złożonym w ofierze i na tym samym ołtarzu otrzymaliście palmę i koronę”.

Opowiadanie tego epizodu, ze zwykłą ekspresyjną esencjalnością, następuje jedynie w Ewangelii według Mateusza, która była skierowana głównie do czytelników żydowskich i dlatego miała na celu ukazanie mesjaństwa Jezusa, w którym spełniły się starożytne proroctwa: «Herod, zdając sobie sprawę, że Mędrcy naśmiewali się z niego, wpadł we wściekłość i posłał, aby zabić wszystkie dzieci w Betlejem i na jego terytorium w wieku do dwóch lat, zgodnie z czasem, o którym został poinformowany przez Mędrców.

I spełniło się to, co zostało powiedziane przez proroka Jeremiasza: W Ramie słychać było wołanie, płacz i lament wielki; Rachela opłakuje swoje dzieci i nie chce się pocieszać, bo ich już nie ma.» (Mt 2,16-18)

Jezus uniknął masakry, ponieważ anioł ostrzegł Józefa we śnie, nakazując mu ucieczkę do Egiptu: Święta Rodzina wróciła do Judei dopiero po śmierci Heroda.

L’origine di questa festa è molto antica. Compare già nel calendario cartaginese del IV secolo e cent’anni più tardi a Roma nel Sacramentario Leoniano.

Dziś, wraz z nową reformą liturgiczną, uroczystość ma charakter radosny, a nie żałobny, jak to miało miejsce na początku, co pozostaje w harmonii z miłymi średniowiecznymi zwyczajami, które z tej okazji obchodziły święto „pueriposługi chóru i ołtarza.

Wśród osobliwych przejawów pamiętamy zmuszenie kanoników do zejścia ze swoich straganów do śpiewania wersetu «Złóż potężną siedzibę i wywyższ pokorę». Od tego momentu dzieci ubrane w insygnia kanoników kierowały całym codziennym nabożeństwem.

Nowa liturgia, nie chcąc podkreślać folklorystycznego charakteru, jaki ten dzień miał na przestrzeni dziejów, chciała jednak utrzymać tę uroczystość, podniesioną do poziomu celebracji św. Piusa V (Antonio Michele Ghislieri, 1566-1572), bardzo bliską święta Bożego Narodzenia, umieszczając niewinne ofiary wśród „mówi Christi„, aby otoczyć kołyskę Dzieciątka Jezus wdzięcznym tłumem małych dzieci, ubranych w białe szaty niewinności, małą awangardą armii męczenników, którzy krwią będą świadczyć o swojej przynależności do Chrystus.