Свети Дженаро

Tempo di lettura: 11 minuti

Прочетете историята на Сан Дженаро

“… Come questo sangue che ribolle a ogni festa, così la fede del popolo di Napoli possa ribollire, rifiorire e affermarsi…” (Paolo VI, discorso ai pellegrini partenopei, 1966)

Nato a Napoli, o forse a Benevento, nella seconda metà del III secolo, Gennaro a trent’anni è già vescovo della città sannita, dove è amato dai fedeli e rispettato dai pagani per le opere di carità nei confronti dei poveri tra i quali non fa distinzione.

Siamo nel primo periodo dell’impero di Diocleziano, quando ai cristiani è concessa una certa libertà di culto ed è perfino permesso ambire ad alte cariche civili. Ma poi, nel 303, tutto cambia e i cristiani diventano il nemico da estirpare.

Мъченик на вярата

L’episodio che porta al martirio di Gennaro avviene all’inizio del IV secolo, con la ripresa delle persecuzioni contro i cristiani.

Da tempo Gennaro è grande amico di Sossio, diacono della città di Miseno. Un giorno, mentre questi legge il Vangelo in chiesa, Gennaro ha una visione: una fiamma sopra la sua testa.

Riconosciuto il simbolo del futuro martirio, Gennaro rende grazie al Signore e chiede di poter avere lo stesso destino. Il vescovo, dunque, invita Sossio alla visita pastorale che ha in programma a Pozzuoli, per parlare di fede; il diacono si mette in cammino, ma durante il viaggio è raggiunto dalle guardie inviate da Dragonzio, governatore della Campania, e viene imprigionato.

In carcere riceve la visita di Gennaro che si fa accompagnare dal diacono Festo e dal lettore Desiderio: i tre cercano di intercedere per la liberazione di Sossio, ma in risposta ottengono tutti la condanna a essere sbranati dagli orsi.

La notizia della loro pubblica morte, però, non è ben accolta dal popolo e così, temendo una rivolta, il governatore la commuta in una più discreta decapitazione, lontano dagli occhi della gente. Seguirà anche il martirio di Procolo, diacono della chiesa di Pozzuoli, e dei fedeli Eutiche e Acuzio che avevano pubblicamente criticato l’esecuzione.

Друга версия за мъченичество

Poiché fonti tanto antiche non sono tutte concordi sul martirio di San Gennaro, ecco un’altra di ipotesi di quello che verosimilmente possa essere accaduto.

Gennaro si sta recando a Nola: qui il perfido giudice Timoteo lo imprigiona con l’accusa di proselitismo che viola gli editti imperiali. Le torture inflitte al Santo, però, non ne scalfiscono né il fisico né tantomeno la fede; perciò Timoteo lo fa rinchiudere in una fornace da cui, ancora una volta, Gennaro esce illeso. Alla fine viene condannato alla decapitazione in una località vicino alla cosiddetta Solfatara.

По време на прехвърлянето той среща просяк, който го моли за парче от робата си, за да го запази като реликва: Светецът отговаря, че може да задържи цялата носна кърпа, която ще завърже около врата си преди екзекуцията. Преди финала обаче Дженаро слага пръст на гърлото си, което е разрязано от острието заедно с носната кърпичка и също е запазено като реликва.

Чудото на втечняването на кръвта

Com’era uso in occasione dell’esecuzione dei martiri, alla morte di Gennaro arriva una donna, Eusebia, che raccoglie in due ampolle il sangue versato dal vescovo già in odore di santità.

Той ще ги предаде на епископа на Неапол, който ще построи два параклиса в чест на свещения транспорт: S. Gennariello al Vomero и S. Gennaro ad Antignano. Тялото обаче, погребано в провинцията Марчиано, претърпява първия си превод през 5-ти век, когато култът към светеца вече е широко разпространен. По-късно Дженаро е канонизиран от Сикст V през 1586 г.

Що се отнася до реликвата на кръв, questa viene esposta per la prima volta nel 1305, ma il miracolo per cui questo sembra quasi bollire e torna allo stato liquido in cui resta per l’ottava successiva, avviene per la prima volta il 17 agosto del 1389, dopo una grave carestia.

Oggi il miracolo si ripete tre volte l’anno: il primo sabato di maggio in ricordo della prima traslazione; il 19 settembre, memoria liturgica del Santo e data del martirio; il 16 dicembre per commemorare la disastrosa eruzione del Vesuvio del 1631, bloccata dopo l’invocazione del Santo.

Двете ампули се съхраняват в сребърен храм, поръчан от Roberto d'Angiò, в параклиса на съкровището на S. Gennaro в катедралата на Неапол.

източник © Ватиканските новини – Dicasterium pro Communicatione

Покровител на Неапол

Дженаро е главният покровител на Неапол и в последните години от понтификата на Свети Йоан Павел II (Карол Йозеф Войтила, 1978-2005) той се върна като покровител на двете Сицилии, тоест на Южна Италия .

Sulla sua vita non si hanno notizie storicamente documentate. Nato a Napoli nella seconda metà del III secolo, la sua storia è stata tramandata da opere agiografiche dove la realtà e la leggenda spesso si intrecciano e mescolano in un unico racconto, i cui elementi storici non sempre sono facilmente distinguibili. 

Събитието, довело до освещаването на Дженаро, се случва в началото на 4 век, по време на преследването на християните от император Диоклециан.

Беневенто

Gennaro era il vescovo di Benevento e si recò insieme al lettore Desiderio ed al diacono Festo in visita ai fedeli a Pozzuoli. Il diacono di Miseno, Sossio – già amico di Gennaro che era venuto a trovarlo in passato a Miseno per discutere di fede e leggi divine -, volendo recarsi ad assistere alla visita pastorale, fu invece arrestato lungo la strada per ordine del persecutore Dragonzio, governatore della Campania.

Gennaro, insieme a Festo e Desiderio, si recarono allora in visita dal prigioniero, ma, avendo intercesso per la sua liberazione, ed avendo fatto professione di fede cristiana, furono anch’essi arrestati e condannati da Dragonzio ad essere sbranati dagli orsi nell’anfiteatro di Pozzuoli. Il giorno dopo, tuttavia, per l’assenza del governatore stesso, impegnato altrove, il supplizio fu sospeso.

Тогава Драконзио нареди Дженаро и неговите спътници да бъдат отсечени. Провежда се в близост доФорум за вулкани(сегашната Солфатара от Поцуоли), те са обезглавени през 305 г.; Тялото на Дженаро би било погребано в Агро Марчиано (Фуоригрота?).

Secondo la tradizione, subito dopo la decapitazione sarebbe stato conservato del sangue, come era abitudine a quel tempo, raccolto da una pia donna di nome Eusebia che lo racchiuse in due ampolle; esse sono divenute un attributo iconografico tipico di S. Gennaro. Il racconto della pia donna è tuttavia recente e compare pubblicato per la prima volta solo nel 1579, nel volume del canonico napoletano Paolo Regio su “Le vite de’ sette Santi Protettori di Napoli”.

Много древни литургични документи, като картагенския календар (написан малко след 505 г.) и Йеронимовия мартиролог от 5-ти век определят датата на мъченичеството на Дженаро и неговите другари на 19 септември; вместо това те посочват 13 април като дата на първото пренасяне на тленните останки на светеца. Също така в друг мартиролог, датиращ от 8 век, написан от английския монах Беда, 19 септември е посочен като дата на мъченическата смърт.

В мраморния календар на Неапол датата 19 септември е посочена като„умира Коледа“на С. Дженаро. Всички тези източници, както и много други, свидетелстват, че почитането на светеца има много древен произход, който датира от времето на мъченическата му смърт или най-късно от първото пренасяне на тленните му останки, което се състоя през 5 век век.

Le reliquie del santo furono trasportate dal re Giovanni I di Napoli nelle catacombe napoletane a Capodimonte che presero il nome del Santo, e qui furono centro di vivissimo culto. Di là il principe di Benevento Sicone, assediando la città di Napoli, nell’ 831, ne approfittò per impossessarsi dei resti mortali che riportò nella sua città, sede episcopale.

Le sante reliquie furono deposte nella Cattedrale – che allora si chiamava Santa Maria di Gerusalemme – ove restarono fino al 1154. In quell’anno, infatti, considerando che la città di Benevento non era più sicura, il re di Sicilia Guglielmo I, detto il Malo (1120-1166), provvide affinché esse venissero traslate nell’Abbazia di Montevergine.

A Montevergine, però, la devozione dei pellegrini che vi si recavano era rivolta soprattutto a S. Guglielmo ed alla popolarissima icona bizantina della Madonna chiamata „Мама Шиавона“,така че споменът за S. Gennaro скоро беше изгубен и дори знанието за неговото гробно място. В Неапол обаче култът остава много жив и поради присъствието на другите му реликви: главата и чашите с кръвта му.

Carlo II d’Angiò, detto lo zoppo (1248-1309), – re di Napoli (1285-1309) e di Sicilia (1285-1302) – dopo aver fatto eseguire dai maestri orafi francesi Stefano Godefroy, Guglielmo di Verdelay e Milet d’Auxerre un preziosissimo busto-reliquiario in argento dorato per contenere la testa e le ampolle col sangue del santo, espose per la prima volta la reliquia alla pubblica venerazione nel 1305. Suo figlio Roberto d’Angiò, detto il Saggio (1277 – 20 gennaio 1343), invece, fece realizzare la teca d’argento che custodisce le due ampolle del sangue.

Втечняването на кръвта обаче не е засвидетелствано преди 17 август 1389 г., когато чудото се случва по време на тържествена процесия, предприета поради сериозен глад.

Quando a Montevergine, per merito del cardinale Giovanni di Aragona, furono ritrovate le ossa di S. Gennaro, collocate al di sotto dell’altare maggiore, la potente famiglia dei Carafa si impegnò, grazie soprattutto all’interessamento del cardinale Oliviero e con il sostegno di suo fratello l’arcivescovo napoletano Alessandro Carafa, affinché le reliquie tornassero a Napoli: la cosa avvenne nel 1497, non senza l’opposizione da parte dei monaci di Montevergine.

Като достойно място да ги приеме, кардинал Оливиеро Карафа има изключителна крипта в чист ренесансов стил, построена в катедралата на Неапол, под главния олтар:Параклис Сукорпо.

A seguito di una terribile pestilenza che imperversò a Napoli fra il 1526 ed il 1529, i napoletani fecero voto a S. Gennaro di edificargli una nuova cappella all’interno del Duomo. Benché i lavori fossero iniziati solo nel 1608 e siano durati quasi quarant’anni, la sfolgorante e ricca Параклис на съкровището на S. Gennaro venne infine consacrata nel 1646.

Над нейната прекрасна порта, създадена от Козимо Фанцаго, е надписът“Divo Ianuario e fame bello peste ac Vesaevi igne miri ope sanguinis erepta Neapolis civi patr. Vindici” (“A San Gennaro, al cittadino salvatore della patria, Napoli, salvata dalla fame, dalla guerra, dalla peste e dal fuoco del Vesuvio, per virtù del suo sangue miracoloso, consacra”).

На 25 февруари 1964 г. кардинал архиепископ Алфонсо Касталдо извърши каноничното признаване на почитаните мощи:„Костите бяха намерени добре запазени, в ола с яйцевидна форма, гравиран с калиграфски надпис Corpus Sancti Jannuarii Ben. ЕП”.

Una ricognizione scientifica eseguita il 7 marzo 1965 dal professore G. Lambertini stabilì che il personaggio a cui appartengono le ossa è da individuarsi in un uomo di età giovane (35 anni) di statura molto alta (m.1,90).

Secondo la leggenda, il sangue di S. Gennaro si sarebbe liquefatto per la prima volta ai tempi di Costantino, quando il vescovo S. Severo (secondo altri fu il vescovo Cosimo) trasferì le spoglie del santo dall’Agro Marciano, dove era stato sepolto, a Napoli.

По време на пътуването той щеше да срещне медицинската сестра Евсевия с чашите с кръвта на светеца: в присъствието на главата кръвта в чашите щеше да се разтвори.

Днес двете ампули, фиксирани в малка кръгла кутия, изработена с голяма сребърна рамка и снабдена с дръжка, се съхраняват в катедралата на Неапол. От двете ампули, едната е пълна на 3/4, а другата по-висока е наполовина празна, тъй като част от съдържанието й е откраднато от крал Чарлз III от Бурбон, който я взема със себе си в Испания.

Три пъти годишно:

1. първата събота на май и през следващите осем дни, в памет на първия трансфер от Поцуоли до Неапол;

2. 19 септември и през цялата осма годишнина от обезглавяването;

3. 16 декември «празник на покровителството на Св. Дженаро», в памет на катастрофалното изригване на Везувий през 1631 г., блокирано след призиви към светеца.

по време на тържествена религиозна церемония, водена от архиепископа, верните се стекоха, за да станат свидетели на „чудото на втечняването на кръвта на св. Генаро”.

Il popolo napoletano nei secoli ha voluto vedere nella velocità del prodigio, un auspicio positivo per il futuro della città, mentre una sua assenza o un prolungato ritardo è visto come fatto negativo per possibili calamità da venire. La catechesi costante degli ultimi arcivescovi di Napoli ha convinto la maggioranza dei fedeli, che, anche la mancanza del prodigio o il ritardo vanno vissuti con serenità e intensificazione, semmai, di una vita più cristiana.

Втечняването на кръвта е неоспоримо и досега не са намерени научни обяснения, тъй като всички противоположни хипотези, формулирани през вековете, никога не са доказани. Удивително е, че в Поцуоли, по същото време като чудото, което се случи в Неапол, камъкът, запазен в църквата S. Gennaro (близо до Solfatara), за който се смята, че е пънът, на който мъченикът почива главата си да бъде обезглавен, става по-червен.

Вашият слуга, който подготви тази агиографска композиция, беше свидетел, в продължение на шест години, много отблизо, като семинарист, през 50-те/60-те години, в Семинарията на архиепископа на Неапол/Каподимонте, различните втечнявания на кръвта на св. Дженаро, които се случват , "естествено”, единствено и само благодарение на горещите, а често и настойчиви молитви на „Пастир”от Неапол и неговото „стадо”.(gpm)

За повече информация: Катедралата на Неапол

източник © gospeloftheday.org