Legere tempus: 5 minutes

San Carlo Borromeo, Archiepiscopus Mediolanensis et Cardinalis

Chi si trova sulle sponde del Lago Maggiore, la vede subito: è la statua di San Carlo Borromeo che domina le acque da Arona. Alta 35 metri, compreso il basamento, costruita nel XVII sec. in rame e ferro, la scultura rappresenta l’Arcivescovo di Milano in atto benedicente.

Ma soprattutto, il monumento ha una particolarità: è visitabile al suo interno, grazie ad una lunga scala. Chi si arrampica sui tanti gradini, quindi, può guardare il mondo sottostante attraverso due feritoie poste proprio sugli occhi del Borromeo.

Et hinc est quod hic Sanctus reliquit doctrinam: respiciens mundum per oculos suos, id est, per caritatem et humilitatem.

A puero episcopo ad « gigas sanctitatis ».

“Vescovo ragazzino” prima, “gigante della santità” poi, la vita di San Carlo Borromeo scorre tra questi due poli, in un’accelerazione dei tempi direttamente proporzionale alla sua azione pastorale.

Re quidem vera Carolus paulo ante ementitus est: natus die 2 mensis Octobris anno 1538 in Arona in nobili Borromaei familia, altera Gilberti et Margaritae filius, XII tantum annos natus, titulum "commendatariae" abbatiae Benedictinae localis accepit. Ei titulus honorificus magnos reddit reditus, futurum vero Sanctus bona sua caritati pauperum collocare statuit.

Concilium Tridentinum

Studia diritto canonico e diritto civile a Pavia e nel 1559, a 21 anni, diventa dottore in utroque jure. Pochi anni dopo muore il fratello maggiore, Federico. In molti gli consigliano lasciare l’ufficio ecclesiastico per porsi a capo della famiglia. Carlo decide invece di continuare il cammino sacerdotale: nel 1563, a 25 anni, viene ordinato presbitero e subito dopo consacrato vescovo.

In questa veste, partecipa alle ultime fasi del Concilio di Trento (1562-1563), divenendo uno dei principali promotori della così detta “Controriforma” e collaborando alla stesura del “Catechismo Tridentino”.

Archiepiscopus Mediolanensis ad solum XXVII annos

E mettendo subito in pratica le indicazioni del Concilio, che impone ai Pastori di risiedere nelle rispettive diocesi, nel 1565, a soli 27 anni, Carlo prende possesso dell’Arcidiocesi di Milano, della quale è stato nominato arcivescovo. Totale la sua dedizione alla Chiesa ambrosiana: per tre volte compie una visita pastorale su tutto il territorio, organizzandolo poi in circoscrizioni.

Fonda seminari per aiutare la formazione dei sacerdoti, fa costruire chiese, scuole, collegi, ospedali, istituisce la Congregazione degli Oblati, preti secolari, dona ai poveri le ricchezze di famiglia.

"Animae in genibus vincuntur"

Al contempo, Carlo si dedica a riformare profondamente la Chiesa dal suo interno: in un’epoca particolarmente delicata per la cristianità, il “vescovo ragazzino” non ha timori a difendere la Chiesa contro le ingerenze dei potenti e non gli manca il coraggio di rinnovare le strutture ecclesiali, sanzionandone e correggendone le mancanze.

Borromeo Sacerdotes, religiosos et diaconos in orandi ac paenitentiae vi magis credendi in orandi ac paenitentiae vi magis credendi, vitam suam in veram sanctitatis viam convertens, ut credibile est, a Pastoribus debet incipere. "Animae - saepe repetit - genibus superantur".

« Oportet pastores esse servos Dei et patres populi ».

Actio pastoralis sic vere incitata amore Christi ei inimicitiae et resistentiae non parcit. Sic dictus "Humiliati" - ordo religiosus in periculo doctrinae calliditate - impetum in eum ordinavit, harquebus in eum a tergo iecit, dum futurum Sanctus in oratione congregatus est.

Impugnatio deficit et suam missionem pergit Carlo, quia "voluit Pastores, qui erant servi Dei et patres pro populo, praesertim pro pauperibus" (P. Franciscus, Audientia apud Communitatem Pontificii Seminarii Lombardi Romae, 01.25.2016). .

Mediolanensis plaga

Arrivano gli anni ’70 del 1500 e, soprattutto, dilaga la peste: Milano è in ginocchio, piegata dall’epidemia e dalla carestia, può contare solo sul suo arcivescovo. E lui non si risparmia: fedele al suo motto episcopale, “Humilitas”, tra il 1576 e il 1577 visita, conforta e spende tutti i suoi beni per aiutare gli ammalati.

Eius praesentia in populo tam constans est ut memoria historica recordabitur "plagae San Carlo" ac post saecula etiam Alessandro Manzoni in nova "Desponsa" loquetur.

De peregrinatione in Integumentum

Archiepiscopus Mediolanensis etiam praecipuas partes agit in adventu Integrae in Italia: summo studio orandi coram S. Linteo respondeat Duces Sabaudiae, anno MDLXXVIII, decernunt movere sindonem Christi a. Castellum Chambery, in Gallia, in Taurino, ubi in perpetuum manebit. Peregrinationem ibi perrexit Borromaeus pedestris, ambulans per quatuor dies, jejunans et orans.

"Scurolo" in Cathedrali Mediolanensi

Ma il suo fisico, provato da tante fatiche, comincia a cedere e nel novembre del 1584 si arrende: Carlo muore a soli 46 anni, lasciando però un’eredità morale e spirituale immensa. Viene beatificato nel 1602 da Clemente VIII e poi canonizzato nel 1610 da Paolo V.

Cum igitur eius reliquiae in Crypta Cathedrali Mediolanensi, in Scurolo, sic dicta, steterunt, bracteolis argenteis obductis, quae vitam eius ducunt.

Sensus nominis Carlo: "fortis, virile, liberum" (German archaic).

San Carlo Borromeo
San Carlo Borromeo

fons © Vaticanus News - Dicasterium pro Communicatione


adiuva nos adiuva!

San Carlo Borromeo 2
Cum parva donatione tua risus iuvenibus cancer aegros afferimus


5x1000 tuam tuam consociatione
Nihil tibi constat, nobis multum valet!
Adiuva nos adiuva parva cancer aegris
scribis;93118920615

Legere:

Leave a comment

Articuli tardus

ragazzi che si amano in bicicletta
May 6, 2024
Da quod datum est
Spirito Santo Paraclito
May 6, 2024
Verbum 6 Maii 2024
Lussy a casetta Eugenio
May 5, 2024
Oratio die 5 mensis Maii anno 2024
Preoccupazione
May 5, 2024
Quomodo superbiam superare?
Gesù e discepoli
May 5, 2024
Verbum 5 Maii 2024

Upcoming Events