“Dishepulli që Jezusin i dashur”: thjesht kështu, në Ungjillin e tij, Gjoni e përkufizon veten e tij dhe ka të drejtë ta shohë në këtë mënyrë, sepse është ai që luan një nga rolet më të rëndësishme në historinë e shpëtimit, përveç Marisë, padyshim, OBSH Jezusin shprehimisht i beson në shtratin e vdekjes se “ja ku është e jotja djalin” ed “ecco tua madre”.
Që atëherë, Gjoni e merr Marinë me vete si “gjënë më të dashur” dhe pika e bashkimit mes të dyve është pikërisht pastërtia, jeta e virgjër që bëjnë të dy.
Informacion historik mbi jetën e Gjonit
Le fonti storiche dalle quali attingere i dettagli della vita dell’apostolo evangelista, sono diverse, alcune apocrife come un altro Vangelo, secondo alcuni da attribuire proprio alla sua penna.
Di lui sappiamo che è il più giovane e che sarà il più longevo dei Dodici. È originario della Galilea, in una zona sul lago di Tiberiade e infatti viene da una famiglia di pescatori.
E tij babai është Zebedeu dhe nëna e tij Salome; vëllai i tij Giacomo, i njohur si Majori, do të jetë gjithashtu një apostull. Është emërtuar gjithmonë nga Jezusin ed è nella cerchia dei ristrettissimi che lo accompagnano nelle occasioni più importanti, come quando viene resuscitata la figlia di Giairo, nella Trasfigurazione sul Monte Tabor e durante l’agonia nel Getsemani.
Anche nel corso dell’Ultima Cena siede in un posto d’onore, alla sua destra, e gli poggia il capo sulla spalla con un gesto d’affetto: è proprio in quel momento che lo Spirito Santo gli infonde la sapienza del racconto evangelico che scriverà in vecchiaia.
È l’unico a stare ai piedi della Croce assieme a Maria e con lei trascorre in attesa i tre giorni precedenti alla Resurrezione; è ancora il primo ad arrivare al sepolcro vuoto dopo l’annuncio di Maria Maddalena, ma lascerà entrare Pietro perché ha rispetto dell’anzianità.
Më pas ai do të zhvendoset me Marinë në Efes, nga ku do të kujdeset për ungjillizimin e Azisë së Vogël. Duket gjithashtu se do t'i duhet të vuajë persekutimin e Domicianit dhe të internohet në ishullin Patmos, nga i cili, me ardhjen e Nervës, do të kthehet në Efes për të përfunduar ditët e tij si njëqindvjeçar këtu, rreth vitit 104.
"Lulja e ungjijve"
Kështu quhet Ungjilli i shkruar nga Gjoni, i njohur edhe si "Ungjilli shpirtëror" ose Ungjilli i Logos, falë sofistikimit të gjuhës teologjike dhe shpikjes së termit polisemik "logos" për të treguar. Jezusin me kuptimet “fjalë”, “dialog”, “projekt”, “folje”. Për më tepër, në Ungjillin e tij, fjala "beso" shfaqet 98 herë, sepse kështu arrin në zemrën e Jezusin, duke besuar në liri dhe duke pritur hirin si dishepulli i dashur i Krishtit ci mostra.
Ai është gjithashtu një Ungjill shumë Marian, jo aq për sasinë e referencave për Virgjëreshën, por për hirin e veçantë të Ajo që më shumë se kushdo e njeh Djali dhe kjo e bën Misterin e Krishtit. Megjithatë, Maria shfaqet vetëm dy herë në historinë e Gjonit: në dasmën në Kanë dhe në Kalvar. Rëndësi të veçantë ka historia e dasmës në Cana, e cila përbën edhe takimin e parë të Jezusin con Giovanni.
Por thirrja e Gjonit - i cili së bashku me Andrean ishte tashmë një ndjekës i Gjon Pagëzorit - ndoshta bëhet në Betani, pranë lumit Jordan. Kur të mbërrijë Jezusin, Pagëzori e përshëndet si “Qengji i Zoti“. Giovanni është aq i impresionuar nga ky takim, saqë i kujtohet edhe koha kur u zhvillua (e dhjeta, rreth orës 16:00) dhe për këtë arsye nuk do të jetë në gjendje, pas kësaj, të mos e ndjekë. Jezusin.
Por përveç vlerës së lartë teologjike, Ungjilli sipas Gjonit dallon nga sinoptikët edhe për theksimin e humanizmit të Krishtit që del nga detajet e disa historive, si të ndenjurit të lodhur, lotët e derdhur për Llazarin apo etja e shfaqur në Kryq.
Apokalipsi dhe letrat
Giovanni scrive anche tre lettere e l’Apocalisse, l’unico libro profetico del Nuovo Testamento.
Ai përfundon Shkrimet dhe tashmë nga emri i tij - që do të thotë "zbulesë" - tregon mesazhin konkret të shpresës që ai mbart, në një mënyrë të caktuar duke vendosur një pikë fikse në dialogun e Zoti me njeriun: tani e tutje do të jetë aty Kisha për të folur, për të lexuar veprimin e Zoti all’interno della Storia, fino al suo ritorno sulla Terra alla fine dei tempi.
Në këtë kuptim Apokalipsi është gjithashtu një "profeci". Sa i përket tre letrave ose letrave të Gjonit, ndoshta të shkruara në Efes, ato janë letra nëDashuria dhe mbi besimin që synojnë të mbrojnë disa të vërteta themelore shpirtërore kundër sulmit të doktrinave gnostike.
Ky është fillimi i paimitueshëm i Ungjilli Giovanni's:
Në fillim ishte Fjala, Fjala ishte në Zoti dhe Fjala ishte Zoti.
Ai ishte në fillim në Zoti: gjithçka u bë përmes tij, dhe pa të asgjë nuk u bë nga e gjithë kjo ekziston.
Në të ishte jeta dhe jeta ishte drita e njerëzve; drita shkëlqen në errësirë, por errësira nuk e priti.
Erdhi një burrë i dërguar Zoti dhe emri i tij ishte Gjon.
Ai erdhi si dëshmitar për të dëshmuar dritën, që të gjithë të besojnë nëpërmjet tij.
Ai nuk ishte drita, por ai duhej të dëshmonte për dritën.
Ajo erdhi në botë dritë e vërtetë, ai që ndriçon çdo njeri.
Ai ishte në botë, dhe bota u krijua nëpërmjet tij, megjithatë bota nuk e njohu.
Ai erdhi në mesin e popullit të tij, por të tijtë nuk e pranuan.
Por atyre që e kanë mirëpritur, dha fuqi për t'u bërë fëmijët e Zoti: atyre që besojnë në emrin e tij, që nuk japin gjak, as nga dëshira për mish, as me vullnetin e njeriut, por nga Zoti ato u krijuan.
Dhe Fjala u bë mish dhe banoi mes nesh; dhe ne pamë lavdinë e tij, lavdi si i vetëmlindur nga Babai, plot hir dhe të vërtetë.
Gjoni dëshmon për të dhe bërtet: "Ja njeriu për të cilin thashë: Ai që vjen pas meje më kaloi, sepse ishte para meje.
Nga plotësia e saj të gjithë kemi marrë dhe hir mbi hir.
Sepse ligji u dha nëpërmjet Moisiut, hiri dhe e vërteta erdhën JezusinKrishtit.
Zoti askush nuk e ka parë këtë: vetëm të Djali i vetëmlindur, që është në gjirin e Babai, ai e zbuloi atë.
